Er is de laatste tijd nogal veel aandacht voor toegankelijkheid. De toegankelijkheid voor gehandicapten wel te verstaan. Op zijn zachtst gezegd schort het daar een klein beetje aan in Nederland. Op radio en televisie, denk aan programma’s als Radar, alsmede middels reclamespotjes, probeert men Nederland een idee te geven hoe belangrijk het is om ergens binnen te kunnen of mee te mogen doen. Een nobel streven, uiteraard.
Sinds vorig jaar het ratificatie-verdrag in is gegaan dat mensen met een beperking overal toegang toe moeten krijgen en nergens geweigerd mogen worden, heeft dat kennelijk wat ogen geopend. Erbij gezegd hebbende dat wij persoonlijk, wanneer we stuiten op een lastige situatie, altijd moeten aangeven dat er een ratificatie-verdrag is. Soms met bijzondere reacties ten gevolge. Vaak onwetendheid.
Mijn vrouw en ik reizen veel. Ook bezoeken we in Nederland graag culinaire pareltjes. Niet dat we een geldboom hebben, maar zo af en toe houden we wel van een klasse-restaurant. Aan de andere kant kopen wij onze groenten, brood, kaas en vlees weer bij de kleine lokale middenstand. Vinden we ook weer lekkerder, maar dat terzijde. Voor een ieder zou dit de gewoonste zaak van de wereld zijn, wij moeten ons bijna altijd afvragen of we wel naar binnen kunnen, of we ergens aan kunnen deelnemen of dat iets haalbaar is. Is wel weer een uitdaging en daar houden we van.
Kan alles aangepast?
Grote instellingen, overheden en bedrijven kunnen het zich permitteren de gehandicapte medemens een zorgeloos bezoek te gunnen. Mijn vrouw, die zich voortbeweegt in een elektrische rolstoel (door de wandelende mens karretje genoemd!), kan zich daar een aardige weg banen. Afgezien van het achteruit inparkeren, maar ze blijft een vrouw, natuurlijk. Nee, als we naar het ziekenhuis moeten, of een rechtbank, warenhuizen, supermarkten, winkelcentra, het is redelijk tot zeer goed te doen.
Echter, kunnen wij van een groenteboer met een winkeltje van krap 25 vierkante meter verwachten dat hij elektrische openslaande deuren, een oprit alsmede verbrede paden laat aanmeten? Kunnen wij van ons favoriete restaurant verwachten dat ze een aanbouw maken voor een invalidentoilet voor die enkeling die daar al rollend over de vloer komt? Is een café verplicht zijn bar deels te verlagen om als wheelie ook eens laveloos aan de bar te hangen?
Buitenland
Zoals ik eerder vertelde, wij reizen veel. Ondanks haar beperking vinden wij het een enorme uitdaging te reizen naar plekken waar je helemaal niet aan denkt wanneer je in een rolstoel zit. Dat is nu juist de kick. Dingen doen die eigenlijk niet lijken te kunnen. Zo zijn we een aantal keer in Australië geweest. Kilometers rijden in The Middle of Nowhere. In dorpjes met namen die je niet eens uit kan spreken, aankomen en dat ze daar gewoon meer hebben dan in een gemiddelde grote stad in Nederland. Maar wel in bussen, treinen en taxi’s kunnen die compleet zijn aangepast. En zijn ze dat niet, tillen die Aussies je zelf wel ergens in.
In Florida, waar we afgelopen jaar waren, zou het het meest rolstoelvriendelijk zijn van de wereld. Wij vinden dat erg tegenvallen. Hoewel we wel in bussen en taxi’s konden. Ook de winkels zijn er vaak groot genoeg. Het gekke is wel, dat er nergens automatische deuren te vinden zijn en je dus altijd iemand moet hebben om de deuren open te houden. Zowel in Orlando als in Miami of alle andere kleinere plaatsen die we bezochten, ze lijken het er niet te kennen. Ook de beroemde pretparken zijn maar deels echt toegankelijk. Ongeveer 20 % is echt helemaal aangepast. En hoewel mijn vrouw dus niet optimaal kon genieten van het park, kreeg ze geen korting omdat dat dan weer in strijd zou zijn met gelijkheid in de VS. Weer een hele andere kant op denken, dus.
Nederland
In Nederland is het anders. Ik ervaar het hier als slechter dan in bijvoorbeeld Australië. Als je hier met de taxi wilt, moet je uren van tevoren bellen en meteen ook een retour-rit afspreken. Liefst voor twaalven s’nachts, want een ongeschreven wet schrijft voor dat gehandicapten blijkbaar voor donker op bed moeten. Vaak ben je uren langer onderweg omdat er ook andere mensen in je taxi zitten. Bussen en treinen, al jaren een doorn in het oog van menig rolstoelgebruiker. Sommige buschauffeurs weigeren een rolstoel mee te nemen en als je wilt treinen, moet je ook ruim van tevoren reserveren om iemand met de brug te laten helpen. Wij hebben regelmatig meegemaakt dat die laatste niet kwam opdagen. Sta je in een trein tegen middernacht en niemand die je helpt.
Wel hebben we hier meer elektrisch openslaande deuren. Of schuifdeuren. Dat is handig. Het is dan weer jammer dat de meeste balies en kassa’s op een hoogte zijn dat een zittende klant niet ziet wat erachter gebeurt en zijn rekening betalen moet door geld over de balk te smijten. Maar buiten het binnenkomen en binnen zijn, is er ook het parkeren bij centra. De meeste plekken zijn voor rolstoelers gratis, mits je een gehandicaptenkaart hebt. Even uit de droom, daar moet je dus wel voor betalen. Die krijg je niet. Het komt helaas vaak voor dat de plaatsen bezet zijn door niet-gehandicapten of dat de ruimte achter een bus (er zit een lift in die ruimte nodig heeft de wheelie uit te laden, mensen!) compleet wordt bezet. Ik leg de lift dan even op het motorkapje.
Toegankelijk of niet?
natuurlijk heeft ieder mens recht om zich overal te kunnen voortbewegen. Maar het is geven en nemen in de wereld. je kunt niet meteen verwachten dat alles ineens is aangepast. Wel ben ik van mening dat het vele malen beter kan. Zeker in het openbaar vervoer. Maar denk ook aan zwembaden, attractieparken, musea, restaurants die wel de ruimte hebben en ga zo maar door. Samen kunnen we eraan blijven werken door aan te geven waar de knelpunten zitten. Niet van elkaar eisen of elkaar niet gunnen, om de tafel en uitzoeken. Daar ligt een mooie winst voor iedereen te behalen.
